Een kind dwingen

Ik wil in deze blogpost graag wat vertellen over ‘dwingen van kinderen’ in de wereld waar wij hier leven. Ik constateer bij erg veel ouders met een hoger bewustzijn, dat ‘dwingen’ not done is, traumatiserend zou werken op het kind en de harmonie in het gezin zou vernielen. Als voorbeeld daarvan wordt vaak het boek ‘Op zoek naar het verloren geluk‘ van Jean Liedloff gebruikt.

Ik dwing mijn kinderen
Ik dwing mijn kinderen. Bijvoorbeeld als het gaat om fysieke veiligheid. Daar begin ik mee als het kind kan lopen en we de straat op gaan. Ik heb dit met alle drie de kinderen gedaan en ik kan het u aanraden. Het is namelijk ontzettend goed, verbindend, fijn en leuk om te doen. En wat mij betreft volstrekt noodzakelijk. Hoe werkt het? Dwingen betekent voor mij authentiek aansturen van mijn kind, wetende dat mijn kleine kind daar behoefte aan heeft.

Dwingen t.a.v straatmanieren
Ik stap met mijn kind, dat net kan lopen, van ons tuinpad de stoep op. Ik heb het kind eindeloos in de doek gedragen op straat dus de buitenomgeving is bekend maar als je als kind nu zelf loopt is alles ook weer nieuw. Wat ik leerde van Jean Liedloff is dat mijn kind achter mij aan zou moeten willen hobbelen. En ik zou er onverstoorbaar vooruit lopen.

Community
Dat is niet helemaal toepasbaar in de omgeving waar ik leef. Jean komt tot haar conclusie nadat ze stammen in de rimboe observeerde. Op de eerste plaats komt het nieuwe wezen daar een solide community binnen waar elk lid van die community een natuurlijke plek heeft. De nieuwkomeling komt dus een fundamenteel andere omgeving in dan mijn kind, die deel uit maakt van een ploegje van twee volwassenen.

Iedereen in die stam is hecht met elkaar verbonden en als het handeltje een wandeling gaat maken hobbelen de kleine kinderen die kunnen lopen achter de ploeg aan. Niemand let op hen. De community gaat er volledig vanuit dat de kleine zich zal redden. En dat zal het, omgeven door zo’n energie en zo’n diep groepsbesef. Als het valt raapt niemand het op. Dat kan het zelf. Maar als er een roofdier zou komen staat de groep als 1 organisme klaar voor de kleine.

Opvoeden zonder community
Als ik met de kleine de straat over steek zijn er auto’s, bussen en fietsen die met een iets grotere snelheid dan wij in ons systeem hebben, onverwachts langs kunnen komen razen. En ik ben alleen met de kleine. Er is geen community die ons draagt. Mijn kind hobbelt dus zeker enige tijd achter me aan, om vervolgens de pleiterik te maken. Hem negeren staat daardoor ongeveer gelijk aan een auto-ongeluk.

Dat moet anders.

Hoe dwing ik
Ik zet de kleine op de rand van de stoep. Ik ga door mijn knieën. Ik maak oogcontact; we voelen elkaar nu tot op het bot. Ik zwijg. Tijdens deze hele programmering (hetgeen ik ook dwingen noem omdat het buiten de cognitieve wil van de kleine om gaat) zwijg ik. Alles gaat via het hart, via energie. Ik kijk links en wijs. De kleine volgt mij en kijkt ook links. Dan kijkt hij me aan. Ik lach en kijk dan naar rechts. De kleine kijkt ook naar rechts. Daarna kijken we elkaar aan. Van rechts komt een auto. Ik wijk en schud mijn hoofd. We blijven op de rand van de stoep staan. Geboeid volgt de kleine dit alles. Hij heeft nog geen idee waar dit alles over gaat. Maar onze posities zijn natuurlijk en duidelijk: ik bepaal en hij laat zich graag leiden.

Ik kijk hem weer aan. Onze harten stromen weer over. En ik kijk weer links, hij ook. Oogcontact. En weer rechts, hij ook. Oogcontact. Geen auto. Ik kijk hem aan, knik blij, sta op en pak zijn hand. We steken over, rustig. Aan de overkant springen we op de stoeprand en keren om. Ik ga door mijn knieën. Ik maak oogcontact. We voelen elkaar tot op het bot. En zo gaat het door. Zo  gaat het minstens een uur door, anderhalf uur door.. net zolang tot ik intuïtief weet dat de kleine het heeft ingenomen. Totaal.

Dwingen is programmeren vanuit het hart
Voor mij dan. Zaken die niet door een community gedragen kunnen worden omdat die community er simpelweg niet is, moeten in deze wereld worden in geprogrammeerd. Met liefde en vanuit liefde. Zoals het leren stil staan bij een stoep en oversteken als IK dat zeg. Het inprogrammeren dat in een community van nature gebeurt, vraagt in onze samenleving van vandaag de dag extra aandacht.

No way dat het me uitmaakt wat het kind in zo’n moment wil. Niet aan de orde dat het kind naar de overkant wil omdat daar een leuk hondje is. Of omdat het kind het zelf wil doen. Niet aan de orde.

Nu gaat het hier om fysieke veiligheid. Ik train met mijn kids net zolang tot zij over de stoep kunnen draven en exact weten wanneer zij moeten stoppen. Helemaal bij onoverzichtelijke situaties zijn ze zwaar getraind. Zij draven…. onbekende situatie….. en daarom kijken ze naar mij om en ik schud ‘nee’. Daarom blijven ze staan. Stokstijf. Ik draaf nooit achter een klein lijfje aan over de stoep, de weg of waar dan ook… Zij hebben mij te volgen. Zij hebben mij te gehoorzamen. En vanuit hun biologie, dus vanuit hun wezenlijke verlangen naar begeleiding, doen ze dat graag!

Het dwingen van een kind is dus, in deze wereld, in bepaalde situaties volstrekt normaal.

En natuurlijk. En noodzakelijk.

Dwingen is eigenlijk een verkeerd woord. Dwingen is meer het tegemoet komen aan een diep verlangen van het kleine kind: wijs mij de weg. Dus sturing en leiding krijgen van een authentieke, krachtige, rechtvaardige volwassene met wie het kind zich diep kan verbinden. Het gaat om de energie, om de wezenlijke authenticiteit van de volwassene.

Opgroeien in een community
Als je als kind opgroeit in een community, ben je als klein kind onderdeel van een groep. Iedereen in die groep is gelijkwaardig maar niet gelijk. Volwassenen nemen een andere positie in dan kleine kinderen of adolescenten. Ieder heeft zijn plek, zijn taken en zijn verantwoordelijkheden. Die veranderen bij het opgroeien. Iedereen in zo’n community wordt gedragen door de groep. Als je je onderwerpt aan de groep en de regels ervan. Als je je plek inneemt en doet wat je moet doen om de groep te laten overleven. Het kan niet zo zijn dat een groepslid de hele groep in gevaar mag brengen. Dat noemen we inordenen. Een kind moet zich kunnen inordenen. Dat wil zeggen: het kind moet de gelegenheid krijgen zich in te ordenen! Dat is een natuurlijke behoefte die ouders moeten afdekken

De groep  heeft dus uitgesproken en onuitgesproken regels die alle draaien om in-ordening. Daar heeft iedereen zich aan te houden. Bij de Indianen bijvoorbeeld werden die regels gehandhaafd door de groepsoudsten: de mensen met de meeste levenservaring en wijsheid. Een kind en een groepsoudste zijn dus niet aan elkaar gelijk. Het kan niet bestaan dat een kind de groep leidt. Daar heeft het het bewustzijn, de vaardigheden en het inzicht niet voor. Dus een volwassene heeft een fundamenteel andere plek in de groep omdat hij staat is om een complexiteit te overzien en het kleine kind niet. Ook als die uit slechts drie mensen bestaat. De volwassene leidt de club. Als het goed is. Dat is in mijn visie volkomen natuurlijk. Anders te bedenken is het verstoren van de groepsorde en het aanjagen op wanorde.

Laag bewustzijn van het kind: niet in staat complexe situaties te overzien
Een klein kind is niet in staat zich in een groep in te leven en de belangen van de groep te zien. Een klein kind denkt zelfs niets eens over zichzelf na. Dat kan het niet. ‘Gut, waarom doe ik dat nou en zou ik dat anders kunnen doen?’ is een vraag die pas gesteld kan worden als de hersens volgroeid zijn. En dat begint zo rond het 18 levensjaar in onze maatschappijen. Kleine kinderen zijn dus egocentrisch: op zichzelf gericht. Als het goed is, is een volwassene op meerdere mensen gericht en niet alleen op zichzelf. Dat heeft de volwassene geleerd in een community, omdat het als klein kind een klein plekje in mocht nemen in de groep, passend bij zijn bewustzijnsontwikkeling van dat moment. Als het bewustzijn groeit, wordt zijn plek ook groter, met meer verantwoordelijkheden.

Vanzelfsprekendheid
Als je opgroeit zonder die community zijn dit soort zaken niet langer vanzelfsprekend. Er valt een gat. Er valt ineens een enorme energetische en liefdevolle  vanzelfsprekendheid weg, een basale veiligheid. Toch ben je nog steeds dat kleine kind dat alleen maar op zichzelf gericht is. Hoe moeten je ouders die vanzelfsprekende plek, die kleine plek die precies bij je past en die niet te groot en niet te klein is, nu voelbaar, ervaarbaar voor je maken?

Hier doen we dat zo!
Door heel veel zaken vanzelfsprekend te laten zijn en die zaken ook met een vanzelfsprekende energie te leven, krijgen kinderen dat veilige gevoel in hun lichaam dat alles op orde en dus in orde is. Dat is wat we in kleuterklasjes met een goede juf kunnen waarnemen. Juf vraagt aan de  kinderen: ‘Zo, en wat doen we na het voorlezen?’ De jassen pakken, schoenen aan en in de rij gaan staan. En hup, daar gaan de kinderen. Als vanzelfsprekend. Ik hoor veel ouders verwonderd zeggen: ‘Nou ja, thuis doet ze dat niet en als juf het zegt wel.’ Vreemde ogen dwingen? Nee, een goede juf heeft dat vanzelfsprekende in zich. ‘Hier doen we dat zo’.

Onderdeel van een groep
Waarom vinden kinderen dat heerlijk? Omdat ze zich vanuit hun natuur als een onderdeel ervaren van de groep. Dat is wat hun bewustzijn in hen wakker roept. Thuis zijn is bij de groep zijn, onderdeel van de groep zijn. Ze ervaren zichzelf nog niet als een op zichzelf staand individu met eigen wensen. Dat is een stadium verder.

‘Omdat ik het zeg’, zijn voor het jonge kind dus volkomen vanzelfsprekende woorden die waarheid zijn als de volwassene ze met die natuurlijke vanzelfsprekendheid zegt. Daarom huppelt zo’n kind de gang op. Het wordt goed geleid. Juf begrijpt waar de kleine kinderen zich bevinden. In welk bewustzijnsstadium.

Als vanzelfsprekendheid dwingen wordt
Het is dus niet natuurlijk en ondersteunt het kind niet in zijn gezonde ontwikkeling, om het kind vervroegd de individualiteit in te duwen. Bijvoorbeeld door het steeds te vragen wat het wil. Door het de ruimte te geven zich aan wezenlijke groepsgebeurtenissen te mogen onttrekken omdat het bijvoorbeeld geen zin heeft. Door het kind in zijn eentje tekeer te laten gaan in boosheid en groepsgebeurtenissen daardoor in de soep te laten lopen. Kortom; door het kind op de troon te zetten. Door het kind boven de groep uit te tillen. Belangrijker te maken dan het is, als onderdeel van de groep.

Kind dat zich niet meer kan inordenen
Als je het kind toch een hotspot hebt gegeven, vanuit goedbedoelde onwetendheid, krijg je dus een kind dat van alles wil, en van alles niet wil, de boel op stelten zet, maaltijden verziekt, weigert op te ruimen, zijn schoenen niet aan wil als het naar buiten moet, op een herinnering dat het een taak dient uit te voeren respectloos ‘Nee!’ zegt, geen dank je wel zegt als het wat krijgt, niet opstaat voor ouderen in de bus, niet hoffelijk en zorgzaam is voor anderen, etc. Ik doe maar een greep uit alle gedragingen die ik zo in de loop der jaren voorbij heb zien komen. Per kind kan het verschillen maar de belangrijkste drijfveer die ik zie bij kinderen die zo opgevoed zijn is: ‘Alles draait om mij en mijn leven. Jij bent welkom en leuk zolang je in mijn straatje past. Als ik last van je krijgt, maak ik stennis of ik trek de stekker uit het contact’.

En dan wordt het lastig. Dan sta je als ouder ineens oog in oog met je eigen impuls die in je opkomt: de lust om je kind te dwingen. Nu dreigt er wapengekletter. De ene wil tegen de andere.. strijd… En daar wilde je nu net niet zijn..

Dat soort dwingen is een fundamenteel ander ‘soort’ dwingen dan waar ik het over heb. Het gezonde gedrag van de volwassene dat ik beschrijf komt voort uit wijsheid en being.

Het idee dat je een kind niet mag dwingen komt voort uit de op hol geslagen mind.